1. YAZARLAR

  2. Prof. Atila BİTİGEN

  3. Ekonomi aşırı ısınma nedeniyle su kaynatıyor
Prof. Atila BİTİGEN

Prof. Atila BİTİGEN

platform
Yazarın Tüm Yazıları >

Ekonomi aşırı ısınma nedeniyle su kaynatıyor

A+A-

Motor çok ısınmaya bağlı hararet yaptı su kaynattı gücü üzerinde zorlanarak balatalar yandı araba devrilmek üzere ama şoför çok hız yapmakla övünüyor. Hükümet ekonomiyi canlandırmak için başta KGF kredileri olmak üzere piyasaya yüzlerce milyar liralık para enjekte etti, ancak bunun hem enflasyonu, hem borçlanmayı hem de döviz kurunu artırarak son derece olumsuz etki yaptı. Londra'da fon yöneticileri ile Merkez Bankası ve Maliye Bakanı görüşmesinde yurtdışı piyasalara seçimlerden sonra faiz artırma ve frene basma sözü verdiğini, frenin sert olması halinde ekonomide önemli bir duraklama yaşanma ihtimali söz konusu.

Şirketlerin borçlarının milli gelire oranı 2002'den bu yana yüzde 20'den yüzde 70'e çıktı. Bireylerin borçları da olağanüstü düzeyde arttı. Üstelik bundan önceki krizlerde insanlar komşularına borçluydu, bugünse bankalara borçlu. Bir kriz olursa bu bizim daha önce hiç yaşamadığımız bir kriz olacak gibi.

Türkiye'nin önde gelen ünlü iktisat hocaları, dış güçler değil, ülkeyi kötü yönetenler yüzünden ülkenin adım adım krize sürüklendiğine işaret ederlerken, hem bireyler hem de şirketlerin olağanüstü borçlu olmaları nedeniyle olası bir krizin etkilerinin şimdiye kadar hiç görülmediği kadar yıkıcı olacağı uyarısında bulundular. Borçluluk düzeyinin aşırı yükselmesi ve dış finansman kıtlığı nedeniyle olası bir krizin yıkıcı etkilerinin çok daha ağır olacağını ve krizden çıkma süresinin 10 yılı bulabileceği uyarısında bulunuyorlar.

FED’den kaynaklanan finansal daralma yavaşlamayacak; belki de hızlanacaktır. Finans kapitalin “yükselen ekonomilerin kırılgan halkaları”na (öncelikle Arjantin, Türkiye, Brezilya’ya) dönük risk iştahı yok olmuş; fon çıkışları yaygınlaşmıştır.

Batılı bir bankerin ifadesiyle, Cumhurbaşkanı’nın Londra’da “TCMB’nin itibarını ciddi boyutta zedeleyen; inanılmayacak derecede zarar veren söylemlerinin etkisi” süregelmektedir. Mehmet Şimşek’in telafi çabalarının etkisiz kaldığı anlaşılmaktadır. Olumsuz algılamaların yansımaları ortadadır. Mart’ta sermaye hareketleri tersine dönmüştür ve dış kredilerde 3 milyarı aşkın anapara ödemesi yapılmıştır. Döviz piyasaları, bu eğilimin üç aydır hızlandığını göstermiştir. Kredileri yapılandırılan büyük şirketlerin sayısı artmaktadır. Moody’s 14 T.C. bankasının kredi notunu düşürmüştür (K. Boratav).

15 yıl boyunca konut ve araba satışına dayalı bir ekonomik büyüme modeli izlenirse tıkanma kaçınılmazdır. İnşaat sektörü artan maliyete katlanamıyor, çünkü hükümetin bütün ittirtip kaktırmasına rağmen konut talebi çökmüş durumda.fiyatı artan demir-çelik TL fiyatlar artmış, inşaat sektörü alamıyor... Maliyet artışı talep daralması durgunluk... İstanbul’da işyeri kiralarında büyük düşüş var. Kiralar düşüyorsa gayrimenkul fiyatları da düşer. İnşaata dayalı ekonomide durgunluk...

Özel sektörün dış borcu oldukça yüksek, yap işlet devret modeli ile kamu garantili köprü, otoyollar, şehir hastaneleri kamu üzerine yüklenmektedir. Finans kesimi ve reel sektör yüksek dış borçlarını çevirirken, genelde kaynak girişi azaldığı takdirde çok sıkışacak, en azından kurların patlamasına neden olabilecek. Bununla da kalmayacak, o noktada banka ve şirketler zor duruma düştüğü takdirde devlet yine işe müdahale edip, kamu kaynaklarını buraya aktarmak zorunda kalacak. Yani fatura, öyle ya da böyle, sonunda yine halka çıkacak...

Önceki ve Sonraki Yazılar

YAZIYA YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
5 Yorum