Bir Amerikan projesi olarak sığınmacıların Türkiye’ye gelmeleri BOP ve GOP projelerinin bir sonucu olarak gerçekleşti. Proje tutmadı. Suriye başkanı Esed ülkesine sahip çıktı. Rejime karşı olanları tasfiye etmeyi başardı. Klasik tek ve despot lider özelliği ile "Ya yanımda ol ya da ülkeyi terk et" diyerek bugün Türkiye’de kesin sayısı bilinmeyen, bir anlatıya göre 8 milyon insanı Türkiye’ye göçe zorladı. Avrupa Birliği göçlerin  birlik ülkelerine yönelmemesi için Türkiye halkının bilmediği, iş başındakilerin çok iyi bildiği, sır gibi sakladığı yardım miktarı? Sonucu da Türkiye’nin demografik yapısı ve iç güvenliği kritik bir noktaya gelmiş bulunuyor. Ayrıca Suriye’nin kuzeyinde Türkiye sınırı boyunca yeni bir Kürt devletinin kurulması adım adım gerçekleştiriliyor. Kısaca Türkiye güneydoğuda yeni bir komşu devletle yaşamaya zorlanıyor. Göçmenler iç huzuru bozdukları gibi yer yer Türklere saldırılar meydana geliyor. Bu durum Türk halkının haklı olarak tepkisine neden oluyor. Türk halkının İnsancıl ve duygusal davranışları erozyona uğruyor. Göçmenler ise büyük bir cüretle halkı karşılarına alıyor.

Bütün bunlara rağmen mevcut yöneticiler; Sığınmacılar üzerinde gizli bir ajandanın olduğunu halka hissettiriyor. Bir gün sığınmacıları göndereceğiz, ertesi gün göndermeyeceğiz diyerek kafa karışıklığı yaratarak sığınmacılar konusunu halka unutturmaya çalışıyor. Hal böyle iken, Suriye’den gelen göçler eskisi gibi olmasa da halen devam ediyor. Bunlar açıklanmıyor. Öncelikle gelenleri geri göndermenin öyle kolay bir iş olmadığını iktidar partisi çok iyi biliyor ve bunu avantaja çevirmeye çalışıyor. Sığınmacılara yardım ediliyor, vatandaşlık veriliyor, devletin çeşitli imkanlarından yararlanarak halka verilmeyen sosyal destekler veriliyor. Peki "iktidarın bunda bir örtülü planı var mı?" diye sorgulamak gerek.

Sığınmacılar neden gönüllü olarak geri dönmez? Öncelikle can güvenlikleri ve Türkiye’de bedava yaşamak varken çöküntü içinde olan bir ekonomik düzene neden göç etsin ki? Sorumluların beyanlarına bakarsanız bir milyon Suriyeli’yi geri göndereceklerini, bunlar için İdlib’de konut yaptırdıklarını ifade ediyor. İş yok, güç yok, alt yapısı olmayan bir yurtlandırma ile Türkiye’de halkın tepkisinin en az düzeye indirilmesi amaçlanıyor. Kendi halkı açlık sınırında yaşarken ve borç içinde yüzerken bu bonkörlük neden? Sorusu ise değişik şekillerde yorumlara neden oluyor. Ve ister istemez şu soru soruluyor: "Acaba yetkililer sığınmacıları gerek iç kamuoyuna ve dünya kamuoyuna karşı bir koz olarak mı tutuyor?" diye.

Geri göçün başka bir boyutu var. Suriye halkı acaba Türkiye’ye kaçıp şimdi dönmek isteyenlere karşı her halde sempati ile bakmıyor. Ayrıca Suriye yönetimi bu yönde ne gibi kolaylıklar sağlıyor? Bu sorular yanıtsız ve ucu açık sorular olarak karşımızda duruyor. Bütün bu sorunların çözümü, sığınmacıların tekrar Suriye’ye dönmeleri Türkiye-Suriye ilişkilerinin düzelmesi ve sağlam temellere oturtulmasına bağlı bulunmaktadır. Türkiye tek başına sığınmacıların dönüşünü sağlayamaz. Günümüz iktidarı bir yerde genç nüfusun gitmesini de istemez. Neden istesin ki? Bakan ne diyor, "Suriyeliler ucuz iş gücü yaratıyor" diyor. Diğer taraftan vatandaşlık hakkı verilerek sığınmacılar oy deposu olarak mı veya AB ülkelerinden yardım almak için mi  korunuyor sorusunu sormak gerekiyor?

Bir de olaylara Suriye açısından bakalım: Milyonlarca kişinin dönüşüne hazır mı?

Geri dönen milyonlarca sığınmacıya iş ve aş gerekli. Suriye bunu karşılayabilecek düzeyde mi?

Ülke ekonomik olarak sıkıntıda, enerji başta olmak üzere çok sayıda sorunla boğuşuyor. Bir de bunlara kaçakların geri dönmesi gibi bir trajediyi yaşamak istemez. Ayrıca sığınmacılar Suriye’ye döndüklerinde Türkiye’deki yaşam koşullarını bulamayacaklarını çok iyi biliyorlar. Bu nedenle dönme gibi bir niyetleri de yok. Ayrıca Türkiye sığınmacıların entegrasyonu konusunda çaba harcıyor buda onların dönmesine pek sempatik bakmadıklarının bir göstergesi olarak karşımızda duruyor. Bu da Türkiye ekonomisine bir yük ve kambur olarak karşımıza çıkıyor.

Suriye’deki ekonomik tablo ise felaket. Temel gıda maddeleri, ekmek, akaryakıt arzı çok düşük seviyelerde. ortalama olarak çalışanın maaşı 60 dolar civarında.

Siz sığınmacı olsanız sizin için sağlık hizmeti ücretsiz, gıdaya ulaşım çok kolay olan Türkiye’den gitmek ister misiniz?

Şüphesiz ki "hayır".

Bu nedenlerle gönüllü dönüş hayalden öteye geçmemektedir.